Pek çok kişi karaciğer enzimleri hakkında internet üzerinden birtakım araştırmalar yapmaktadır. Siz de karaciğer enzimleriyle ilgili bilgi sahibi olmak istiyorsanız, doğru yerdesiniz. Gelin bu yazımızda bizde karaciğer enzimlerinin neler olduğunu, neden yüksek çıktığını, yüksek çıkmasının nelere yol açtığını, karaciğer enzim testlerini, karaciğer enzimlerinin nasıl düşürüldüğü hakkında bilgiler paylaşalım. Dilerseniz lafı fazla uzatmadan hemen başlayalım.
Konu Başlıkları
Karaciğer Enzimleri Nedir?
Karaciğer, yaşamsal işlevlerin sürdürülmesi için kritik bir organdır ve vücuttaki çok çeşitli görevleri üstlenir. Bağışıklık fonksiyonlarından gıda depolamaya kadar önemli işlevleri yerine getirir ve bu görevleri yerine getiremediğinde ciddi hastalıklara yol açar.
Günümüzde, karaciğer enzimleri konusu birçok insanın ilgisini çekmektedir. Karaciğer, vücudun işlevlerini doğru şekilde gerçekleştirebilmesi için ALT ve AST gibi enzimler üretir. Bu enzimlerin belirli bir değer aralığında olması gereklidir ve bu değerlerin dışına çıkıldığında veya düşüldüğünde vücut tepki gösterir.
Bazı kişiler, ALT’nin ne olduğunu merak eder ve bu konuyu araştırır. ALT ne demek diye düşünenler için alanin transaminaz olarak adlandırılan ve karaciğer tarafından üretilen bir enzimdir. Genellikle karaciğerde bulunur, ancak böbrekler ve diğer organlarda da bulunabilir.
AST ise karaciğer tarafından üretilen başka bir enzim türüdür ve aspartat aminotransferaz olarak adlandırılır. Kalp, böbrek, beyin, kaslar ve kırmızı kan hücrelerinde az miktarda bulunur. Karaciğer işlevlerinin doğru çalışıp çalışmadığı, bu enzimlerle belirlenir. Bu enzimler, karaciğer hastalıklarının tespitinde büyük önem taşır.
Karaciğer Enzimleri Neden Yüksek Çıkar?
Karaciğer enzimlerinin yüksek olması, vücutta bir sorunun varlığına işaret eder. Çeşitli hastalıklar veya rahatsızlıklar bu enzimlerin yükselmesine yol açabilir. Bazı durumlarda, karaciğer enzimlerinde geçici yükselmeler görülebilir.
Karaciğer enzimlerinin genel olarak yükselme nedenleri şunlardır:
-
Bazı ağrı kesici ilaçların kullanımı
-
Kalp yetmezliği
-
Alkol alımı
-
Kolesterolü kontrol etmek için kullanılan bazı ilaçlar
-
Hepatit A
-
Hepatit B
-
Hepatit C
-
Obezite
-
Karaciğer yağlanması
-
Metabolik sendrom
-
Uyuşturucu kullanımı
-
Siroz
-
Karaciğer kanseri
-
Çölyak hastalığı
-
Alkolit hepatit
-
Tiroid bozuklukları
-
Bir otoimmün bozukluğunun sebep olduğu karaciğer iltihabı
-
Mononükleoz
-
Sepsis
-
Kan zehirlenmesi
-
Wilson hastalığı
-
Kas iltihabı
-
Hemokromatoz gibi hastalıklar karaciğer enzimlerinin yükselmesinde etkili olmaktadır.
Karaciğer Enzimleri Testi Nedir?
Karaciğer enzimlerinin yükselip yükselmediğini anlamanın en doğru yöntemi karaciğer enzim testidir. Karaciğerde bir problem olduğu düşünüldüğünde, doktorlar genellikle karaciğer fonksiyon testlerine başvururlar. Bu testler içinde en yaygın olanları ALT ve AST testleridir. Karaciğer enzim testinde, ALT ve AST değerlerinin normal aralıklarda olması büyük önem taşır. ALT ve AST değerlerinin beklenenden yüksek olması, karaciğerde hasar olduğunu gösterir.
ALT ve AST testlerinin normal referans aralıkları genellikle şöyledir:
-
Alt normal değeri: <41 U/L’dir.
-
Ast normal değeri: <41 U/L’dir.
Karaciğer Enzimlerinin Yüksek Çıkmasının Belirtileri Nelerdir?
Karaciğer enzimlerinin yüksek çıkmasının birçok nedeni olabilir. Bazı ilaçların kullanımıyla geçici olarak karaciğer değerleri yükselebilir. Ancak en doğru bilgi doktorlar tarafından sağlanır. Bazı insanlar, ALT’nin neden yükseldiğini merak eder. ALT yüksekliği kesinlikle ciddiye alınması gereken bir durumdur ve zamanında müdahale edilmezse ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bazı kişilerde enzimler yüksek olsa bile hiçbir belirti göstermeyebilir.
Karaciğer enzimlerinin yüksek çıkmasının genel belirtileri şunlardır:
-
Mide ağrısı
-
Karın ağrısı
-
Yüksek ateş
-
Halsizlik
-
Sarılık
-
Dışkının açık renkli olması
-
Kaşıntı
-
İshal
-
İdrar renginde koyulaşma
-
Mide bulantısı
-
Kusma
-
İştahsızlık
Karaciğer Enziminin Yüksek Çıkması Nelere Yol Açar?
Karaciğer enzimlerinin yüksek çıkması, birçok hastalığın belirtisi olabilir. Karaciğer enzim değerleri bazen geçici olarak yükselir, daha sonra kendiliğinden düzelebilir. Ancak değerlerin çok yüksek olması, karaciğerde bir sorunun bulunduğuna işaret edebilir. Karaciğer enzimlerinin yüksek çıkması durumunda, karaciğerde hasar ve iltihaplanma meydana gelir. Ayrıca, bu değerler karaciğer yetmezliği hastalığının varlığına da işaret eder. Bu hastalıklar oldukça ciddidir.
Karaciğer enzim yüksekliği tedavisi için uzman bir doktora başvurulmalıdır. Yapılan karaciğer enzim testlerinin sonuçlarına göre, doktorunuz size en uygun tedavi yöntemini önerecektir.
Karaciğer Enzimleri Nasıl Düşer?
Karaciğer enzimleri hakkında birçok kişi, AST değerlerinin nasıl düşürüleceğini merak eder. AST değerlerini düşürmek için çeşitli bitkisel tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Karaciğer enzimleri basit bir nedenle yükseldiğinde, elma, zerdeçal, ceviz, avokado ve sarımsak gibi besinlerin tüketilmesi önerilir. Bu besinler, karaciğeri toksinlerden temizlemeye yardımcı olur ve karaciğer enzimlerinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
Ancak, bu tür tedavi yöntemlerini uygulamadan önce doktor onayı alınmalıdır.
Karaciğere ne iyi gelir konusu, sıkça araştırılan konulardan biridir. Öncelikle, karaciğer enzimlerinin yükselmesine neden olan faktörler incelenir. Bu amaçla, doktor gözetiminde bazı testler yapılmalıdır. Karaciğer fonksiyon testleri yüksek çıkan birçok kişi, bu değerlerin nasıl düzeltilacağını merak eder.
Doktorlar, karaciğer enzimlerinin düşürülmesi için şu yöntemleri önerir:
-
Sağlıklı beslenmek
-
Egzersiz yapmak
-
Sigarayı bırakmak
-
Alkol kullanımını en aza indirmek
-
Folat bakımından zengin olan besinleri tüketmek
-
Kahve içmek
Karaciğer enzimlerinin normal değerlere dönmesi için doktorunuz uygun olan tedavi planını sizlere sağlayacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
Karaciğer enzimlerinin yükselmesi son derece ciddi bir durumdur. Bu duruma sebep olan etkenlerin belirlenmesi için doktora danışılması tavsiye edilmektedir.
Karaciğer enzimleri yüksek nasıl beslenmeli?
Sağlıklı ve dengeli beslenmek, daha fazla sebze tüketmek, lif açısından zengin besinleri tercih etmek, daha az hayvansal protein almak, karaciğer enzimlerinin normal seviyelere gelmesinde etkilidir.
Karaciğere hangi doktor bakar?
Karaciğere iç hastalıkları doktorları bakmaktadır.
Alt nasıl düşürülür?
Alt değerinin düşmesi için sebze, meyve ve lif açısından zengin besinlerin tüketilmesi ve bol bol egzersiz yapılması önerilir.